Στο γραφειοκρατικό κενό μεταξύ πέντε «συναρμόδιων» υπουργείων (Περιβάλλοντος, Εξωτερικών, Αμυνας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Ανάπτυξης) φαίνεται πως έχει χαθεί τα τελευταία τρία χρόνια η συμφωνία για τη διασυνοριακή προστασία της Μεγάλης Πρέσπας.
Την ώρα που το οικοσύστημα της περιοχής απειλείται από σοβαρά περιβαλλοντικά προβλήματα και ενώ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η ΠΓΔΜ και η Αλβανία έχουν ήδη επικυρώσει τη Διεθνή Συμφωνία για την Προστασία και τη Αειφόρο Ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών, η χώρα μας δείχνει να την έχει παραπέμψει στις ελληνικές καλένδες.
Την ολιγωρία παραδέχεται και το ίδιο το υπουργείο Περιβάλλοντος, που αρκείται στο να αναφέρει ότι το εν λόγω νομοσχέδιο «εξακολουθεί να βρίσκεται στις υπηρεσίες». Ταυτόχρονα, δηλώνει άγνοια για το πότε θα φτάσει στη Βουλή.
Το οξύμωρο είναι ότι η πρώτη διακήρυξη για τη δημιουργία τριεθνούς προστατευόμενης περιοχής, του λεγόμενου «Πάρκου Πρεσπών», με επίκεντρο τη Μεγάλη Πρέσπα, έγινε το 2000. Σε μια εποχή που οι διασυνοριακές σχέσεις δεν ήταν ιδιαίτερα εύκολες και υπήρχαν σημαντικά προβλήματα αναφορικά με τη διαχείριση των υδάτων στην περιοχή, η Ελλάδα ηγήθηκε της όλης διαδικασίας. Ωστόσο, όταν ήρθε η ώρα της επικύρωσης, σχεδόν 13 χρόνια μετά, εμφανίζεται ουραγός των εξελίξεων.
Διεθνής διασυρμός
Το θέμα μπήκε στην τελική ευθεία στις 27 Νοεμβρίου 2009, όταν οι τρεις πρωθυπουργοί, ο Ελληνας Γιώργος Παπανδρέου, ο Αλβανός Σαλί Μπερίσα και ο Σκοπιανός Νίκολα Γκρούεφσκι, υπέγραψαν κοινή διακήρυξη για τη διασυνοριακή προστασία της Πρέσπας. Η διακήρυξη ενσωματώθηκε στο τελικό κείμενο του συμφώνου, το οποίο υπογράφηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2010, την Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, παρουσία των υπουργών Περιβάλλοντος των τριών χωρών και του τότε Ευρωπαίου επιτρόπου Περιβάλλοντος Σταύρου Δήμα. Για την αλβανική πλευρά η συμφωνία ίσχυσε άμεσα, η διαδικασία στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ολοκληρώθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2011, ενώ στις 23 Ιουλίου 2012 επικυρώθηκε από το Κοινοβούλιο της ΠΓΔΜ.
Κάπου ενδιάμεσα αρχίζει ο ελληνικός γραφειοκρατικός τραγέλαφος: Το υπουργείο Περιβάλλοντος συνέταξε το σχετικό σχέδιο νόμου, το οποίο, αφού υπογράφηκε το 2011, έφτασε το 2012 στην τελική του φάση στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, για έγκριση δαπανών της τάξεως των 30.000 ευρώ τον χρόνο, που αφορούσαν την κάλυψη διαχειριστικών εξόδων. Προκηρύχθηκαν όμως εκλογές, οι υπουργοί άλλαξαν δύο φορές και το νομοσχέδιο εξακολουθεί να παραμένει σε κάποιο υπουργικό συρτάρι. Από το γραφείο του υπουργού Περιβάλλοντος, πάντως, δεν κάνουν προβλέψεις όσον αφορά το πότε θα (ξανα)συλλεγούν οι απαραίτητες υπογραφές, προβάλλοντας ως δικαιολογία τη γραφειοκρατική διαδικασία και τη δυσκολία επικοινωνίας μεταξύ των πέντε διαφορετικών υπηρεσιών.
«Το ζήτημα δεν αποτελεί, προφανώς, προτεραιότητα της ελληνικής πολιτείας», σχολιάζει δηκτικά ο δήμαρχος Πρεσπών Βασίλης Τσέπας, και προσθέτει: «Φαίνεται ότι κάποιοι επιθυμούν να καταδικάσουν τον δήμο Πρεσπών στην υπανάπτυξη, καθώς το διασυνοριακό πάρκο θα μετέτρεπε την περιοχή μας σε οικοτουριστικό θέρετρο και θα αναδείκνυε το φυσικό κάλλος της λίμνης». Ο δήμαρχος έχει συναντηθεί τρεις φορές με τον υπουργό Περιβάλλοντος και άλλους υπηρεσιακούς παράγοντες, χωρίς όμως αποτέλεσμα. «Ο υπουργός μου είπε ότι δεν είναι δικό του το πρόβλημα και ότι το νομοσχέδιο πρέπει να πάει στη Βουλή. Δεν διευκρίνισε, όμως, πότε και αν θα το υπογράψει», δήλωσε χαρακτηριστικά στη Realnews.
Την «ακατανόητη καθυστέρηση» της κύρωσης της διεθνούς συμφωνίας επισημαίνει και ο ευρωβουλευτής Κρίτων Αρσένης, εισηγητής της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για το συγκεκριμένο ζήτημα: «Η μη επικύρωση της συμφωνίας από την Ελλάδα έχει ως αποτέλεσμα τη δυσλειτουργία του μηχανισμού προστασίας του Πάρκου Πρεσπών. Καλώ τον υπουργό Περιβάλλοντος να τη φέρει άμεσα ενώπιον του Ελληνικού Κοινοβουλίου προς κύρωση» δηλώνει.
Περιβαλλοντική υποβάθμιση
Η αδικαιολόγητη καθυστέρηση των υπηρεσιών του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής να κινήσουν τις διαδικασίες για την υλοποίηση του διασυνοριακού πάρκου Πρεσπών έρχεται να αναδείξει τα μεγάλα οικολογικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η μεγάλη ακριτική λίμνη της Ελλάδας. Επιστήμονες και φορείς κρούουν των κώδωνα του κινδύνου, αφού το υδάτινο οικοσύστημα, το οποίο, εκτός από τον δήμο Πρεσπών, κυκλώνεται ακόμη από 40 οικισμούς σε Αλβανία και Σκόπια, υποβαθμίζεται συστηματικά με κάθε είδους χημικά απόβλητα.
«Το πρόβλημα του ευτροφισμού που παρατηρείται στα νερά της λίμνης οφείλεται σε ανθρωπογενή ρύπανση και δείχνει ότι η διαχείριση των λυμάτων των βιολογικών καθαρισμών, ειδικότερα από την πλευρά των Σκοπίων, είναι ανεπαρκής. Ταυτόχρονα, υπάρχει έντονη ρύπανση από αγροτικές καλλιέργειες, καθώς εντοπίζονται στα νερά αυξημένα νιτρικά και φωσφορικά στοιχεία, όπως επίσης και διάφορες επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται κυρίως σε εντομοκτόνα και φυτοκτόνα», εξηγεί η Βιβή Ρουμελιώτη, συντονίστρια Δράσεων Πολιτικής της Εταιρείας Προστασίας Πρεσπών και μέλος του διοικητικού συμβουλίου του Φορέα Διαχείρισης Εθνικού Δρυμού Πρεσπών.
Τις σοβαρές περιβαλλοντικές πιέσεις που δέχεται η Μεγάλη Πρέσπα διαπιστώνει με τη σειρά του και το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών.
«Κρίνοντας τα υδρογεωλογικά στοιχεία της Ειδικής Γραμματείας Υδάτων, εντοπίζουμε, εκτός των άλλων, και βαρέα μέταλλα, όπως ο κασσίτερος και το μολυβδένιο - ουσίες οι οποίες υποδεικνύουν ότι σε κάποιο σημείο της λίμνης (πιθανότατα εκτός του ελλαδικού χώρου) λειτουργούν βιομηχανικές δραστηριότητες», τονίζει ο γεωλόγος και ερευνητής του Ινστιτούτου Ηλίας Δημητρίου, υπογραμμίζοντας ότι τέτοια έρευνα «δεν μπορεί να γίνει με μεμονωμένες μετρήσεις, αλλά μόνο με ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο, καθώς πρέπει άμεσα να προσδιοριστεί το μέγεθος της ρύπανσης και να ταυτοποιηθούν οι ρυπαντές».
«Το μεγαλύτερο πλήγμα, λόγω της κωλυσιεργίας της ελληνικής κυβέρνησης, είναι το γεγονός ότι σχεδιάζονται μονομερώς μέτρα για το νερό», συμπληρώνει η Β. Ρουμελιώτου, διευκρινίζοντας ότι στο μεσοδιάστημα η ΠΓΔΜ έχει ήδη καταφέρει να ολοκληρώσει ειδικό διαχειριστικό σχέδιο των υδάτων της λίμνης, για το οποίο μάλιστα είχε ζητήσει στοιχεία και από την ελληνική κυβέρνηση, χωρίς όμως ανταπόκριση. «Δεν νοείται μονομερής διαχείριση υδάτων σε μια κοινή λεκάνη, αν στόχος είναι η προστασία της», επισημαίνει.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου