Ο μήνας Δεκέμβριος στη λαογραφία

Πήρε το όνομά του γιατί ήταν δέκατος στο ρωμαϊκό ημερολόγιο.
Η προσπάθεια να δοθεί μια ικανοποιητική ερμηνεία στο λατινικό όνομα, που διαλεκτικά λέγεται Δεκέμβρης και Δικέμβρης, κατέληξε στο συσχετισμό του με το επίθετο "δίκαιος".
Η έγνοια του αγροτικού λαού επικεντρώνεται στην καλλιέργεια των χωραφιών, οπότε είναι κατανοητό να σχετίζεται με.....

  αυτό η δημιουργία της νέας ετυμολογίας. Έτσι προέκυψαν τα παρακάτω γνωμικά: "Δικέμβρης, δίκαια σπέρνε", "Δεκέμβρης, δίκαια αν έσπειρες, αν έχει κι άλλο σπέρνε"
Στη Μάνη το επίθετο "δίκαιος" τοποθετείται σε νέα βάση για την ερμηνεία του ονόματος του μήνα. Και αυτό, επειδή είναι περιοχή άγονη, με λίγο χώμα. Αναζητώντας μια νέα βάση λοιπόν, δημιουργείται ο συνειρμός της ονομασίας με τη "δίκαιη" ενέργεια του μήνα να φέρει τα χιόνια.
Έτσι προκύπτει το γνωμικό: "Δικέμβρης, δίκαια το κανε και ήρθε χιονισμένος"

 
Στην Αράχοβα του Παρνασσού λέγεται και Χαμένος.
Υπάρχουν δύο εκδοχές για την ερμηνεία αυτού του ονόματος: είτε επειδή λόγω των άσχημων καιρικών συνθηκών ο κόσμος δεν πηγαίνει στις δουλειές, συνεπώς πάει χαμένος ο μήνας, είτε επειδή μαζί με τον τελευταίο αυτό μήνα χάνεται ο χρόνος.

Κάποιες ονομασίες του Δεκέμβρη έχουν προκύψει από τις γιορτές του, όπως Αντριάς, από τη γιορτή του Αντριάς από τη γιορτή του Αγίου Ανδρέα που εορτάζεται την παραμονή της πρωτομηνιάς του (παρότι αυτή η ονομασία ανήκει δικαιωματικά στον Νοέμβριο - εξού και η σχετική παροιμία:
"Τ Αϊ - Αντριός αντρειεύει το κρύο")
Στο Καστελόριζο τον λένε Αϊ - Νικολιά, από την αντίστοιχη γιορτή, και στη Ρόδο Χριστουγεννιάρη.

Στην αρχαία Ελλάδα αποκαλείτο Ποσειδών .
Πυραμίς