Φέρνουν πίσω τα κλεμμένα .Επιστρέφουν από τη Γερμανία 8.400 όστρακα νεολιθικών αγγείων από τη Θεσσαλία

Το ευχάριστο νέο δεν είναι ότι επιστρέφονται 8.400 όστρακα αγγείων από νεολιθικό οικισμό, που ανέσκαψε παράνομα επί Κατοχής Γερμανός αρχαιολόγος, από την περιοχή του Βελεστίνου Θεσσαλίας (το έχουμε γράψει ήδη), αλλά ότι «το ζήτημα της επιστροφής των ελληνικών πολιτιστικών αγαθών, που εξήχθησαν παρανόμως από τη χώρα μας, εντάσσεται στο ευρύτερο θέμα των αξιώσεων της Ελλάδας κατά της Γερμανίας για τις παραβιάσεις του δικαίου του πολέμου στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου», όπως διαμηνύεται από το υπουργείο Εξωτερικών.Δηλαδή, μπαίνει και η πολιτιστική κληρονομιά, που υπήρξε μεγάλο «θύμα» του πολέμου, στο κάδρο των διεκδικήσεων. Τα συγκεκριμένα αρχαία αποτελούν ελάχιστο τμήμα αυτών που έχουν κλαπεί από τους Γερμανούς την περίοδο 1941-44.

Η αλήθεια είναι ότι το νεολιθικό σύνολο, που επαναπατρίζεται, γυρνάει με πρωτοβουλία του γερμανικού μουσείου Pfahlbaumeseum. Από το 2010 έχουν ενημερώσει το ΥΠΠΟ οτι έχουν στις αποθήκες τους αυτά τα αρχαία και προτίθενται να τα επιστρέψουν.

Ακολούθησε αλληλογραφία και διαπραγματεύσεις. Μένει να διευκρινιστούν οι λεπτομέρειες για τη διαδικασία παράδοσης και παραλαβής των αρχαιοτήτων στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον αν. υπουργό Πολιτισμού Κ. Τζαβάρα, ο οποίος ενημέρωσε εγγράφως τη Βουλή γι’ αυτή την υπόθεση με αφορμή ερώτηση που κατατέθηκε από τον ανεξάρτητο βουλευτή Γιώργο Κασαπίδη και το βουλευτή της Ν.Δ. Λάζαρο Τζαβδαρίδη.

Τώρα, τι ακριβώς είναι τα αρχαία που θα επαναπατρισθούν; Σύμφωνα με μια μελέτη των αρχαιολόγων Αγγέλικας Ντούζουγλη και Eva Alram-Stern, τα ευρήματα προέρχονται από τη θέση Μαγούλα Βισβίκη, βόρεια του Βελεστίνου, κοντά στη λίμνη Κάρλα. Η αρχαιολογική θέση είναι γνωστή από το 1908. Πρωτοαναφέρθηκε από τον μεγάλο Ελληνα αρχαιολόγο Χρήστο Τσούντα στο βιβλίο του «Αι προϊστορικαί ακροπόλεις Διμηνίου και Σέσκλου, Αθήναι 1908». Την ανασκαφική έρευνα επί Κατοχής διενήργησε ο Γερμανός αρχαιολόγος Hans Reinterth. Αποκάλυψε υπολείμματα κτηρίου της νεότερης νεολιθικής εποχής (5300-4500 π. Χ.).

Μετά το τέλος του πολέμου και τις δίκες της Νυρεμβέργης που ακολούθησαν, για την επιστροφή των πολιτιστικών αγαθών που διαρπάχτηκαν στη διάρκεια της Κατοχής, ένα μέρος των ευρημάτων της ανασκαφής επιστράφηκε από το Βερολίνο στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Ουδείς γνώριζε όμως ποιο ήταν το σύνολο. Το 1990, μετά την επανένωση της Γερμανίας, αποκαλύφθηκε ότι υπήρχαν και άλλα τα οποία φυλάσσονταν στην Ακαδημία του Ανατολικού Βερολίνου, τα οποία μεταφέρθηκαν στο Ινστιτούτο Προϊστορίας και Πρωτοϊστορίας του Ελεύθερου Πανεπιστημίου του Βερολίνου (Frei Universitat). Το ανασκαφικό υλικό μελετήθηκε και δημοσιεύθηκε το 2001 από το διευθυντή του Ινστιτούτου Bernhard Hansel και το 2006 μεταφέρθηκε στο Pfahl-baumuseum Unteruhldingen, απ’ όπου θα γυρίσει πίσω.

Ας ελπίσουμε πως τα όστρακα των αγγείων θα συνοδεύονται και από το αρχείο του ανασκαφέα τους (Reinerth), έτσι ώστε όλα μαζί να παραδοθούν στο Μουσείο Βόλου, όπου είναι ο φυσικός προορισμός τους.

Greek National Pride