Ορίζοντας την κοινωνική υγεία

Η έννοια της κοινωνικής υγείας είναι σαφώς λιγότερο γνωστή από τις έννοιες της σωματικής και ψυχικής υγείας, όμως σύμφωνα και με τον ολιστικό ορισμό περί υγείας του Π.Ο.Υ διαμορφώνει – σε συνδυασμό με την σωματική και ψυχική υγεία – έναν από τους τρεις πυλώνες των περισσότερων ορισμών και εννοιολογήσεων περι υγείας. 

Αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η κοινωνική υγεία μπορεί να αναφέρεται τόσο σε ένα χαρακτηριστικό μίας κοινωνίας όσο και στων ατόμων που την απαρτίζουν. ”Μία κοινωνία είναι υγιής όταν υφίσταται για όλους η ισότητα των ευκαιριών, και η πρόσβαση στα αγαθά και τις υπηρεσίες που είναι απαραίτητα για την πλήρη λειτουργικότητα του ατόμου ως πολίτη είναι καθολική” (Russell 1973, p. 75). Οι δείκτες υγείας μίας κοινωνίας μπορούν να περιλαμβάνουν την εφαρμογή των νόμων, την ισότητα στην αναδιανομή του πλούτου, την δημόσια προσβασιμότητα στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων και το επίπεδο του κοινωνικού κεφαλαίου. 

Η κοινωνική υγεία των ατόμων αναφέρεται στην διάσταση της ευημερίας του ατόμου η οποία περιλαμβάνει την ποιότητα των σχέσεων του με τα άλλα άτομα, το πώς τα άλλα άτομα αλληλεπιδρούν με εκείνον/εκείνη και τον τρόπο με τον οποίο το άτομο αλληλεπιδρά με τους κοινωνικούς θεσμούς και τα κοινωνιακά ήθη ” (Russell 1973, p. 75). Ο συγκεκριμένος ορισμός είναι ευρύς – καθώς περιλαμβάνει στοιχεία τόσο της προσωπικότητας όσο και κοινωνικές δεξιότητες, αντανακλά την επίδραση των κοινωνικών κανονιστικοτήτων και έχει στενή σχέση με έννοιες όπως η ευημερία, η προσαρμογή και η κοινωνική λειτουργικότητα. 

Η επίσημη οριοθέτηση της έννοιας της κοινωνικής υγείας ήρθε ως απότοκος της συμπερίληψης της από τον Π.Ο.Υ στον επίσημο-ολιστικό ορισμό περί υγείας το 1974, και στην έντονη έμφαση στο γεγονός ότι το θεραπευτικό πλαίσιο πρέπει να λαμβάνει υπόψιν του ότι οι ασθενείς αποτελούν κοινωνικά όντα τα οποία ζουν υπό ένα σύνθετο κοινωνικό πλαίσιο. Η Κοινωνική Υγεία έχει λάβει έντονη προσοχή εξαιτίας και των συνεχόμενων και αυξανόμενων επιστημονικών αποδείξεων ότι τα άτομα που έχουν υψηλό δείκτη ενσωμάτωσης στις κοινότητές τους τείνουν να ζουν περισσότερο και να αναρρώνουν γρηγορότερα από πιθανές ασθένειες. Κατά αυτόν τον τρόπο, η κοινωνική υγεία μπορεί να οριστεί με τους όρους της κοινωνικής προσαρμογής και της κοινωνικής υποστήριξης. 

Οι ορισμοί της κοινωνικής υγείας υπο όρους κοινωνικής προσαρμογής απορρέουν από την κοινωνιολογία και τη ψυχιατρική. Το χαμηλό επίπεδο κοινωνικής προσαρμογής αποτελεί μία κοινή ένδειξη μίας νευρωτικής πάθησης, και η κοινωνική προσαρμογή μπορεί να χρησιμεύσει ως εργαλείο παρακολούθησης της πορείας του αποτελέσματος μίας ψυχοθεραπείας. Βεβαίως, η ίδια η έννοια της προσαρμογής ποικίλλει ανά πολιτισμούς οπότε δεν αποτελεί μία καθολική εκτίμηση του προσδιορισμού της κοινωνικής υγείας. 

Τέλος, η αμοιβαία κοινωνική υποστήριξη μέσα από τα στενά οικογενειακά, συγγενικά και φιλικά δίκτυα αποτελεί έναν ξεκάθαρο δείκτη της κοινωνικής υγείας, καθώς τα άτομα που βιώνουν αυτές τις σχέσεις αμοιβαιότητας τείνουν να έχουν μεγαλύτερη ικανοποίηση από την καθημερινή ζωή και να ζουν με μικρότερο βαθμό άγχους. Το κοινωνικό κεφάλαιο, επίσης , μπορεί να αποτελέσει έναν σημαντικό δείκτη της συνεκτικότητας μίας κοινωνίας ή κοινότητας και η επιστημονική συζήτηση περιστρέφεται πλέον γύρω από το ζήτημα της διασύνδεσης της επίδρασης του κοινωνικού κεφαλαίου στις ανισότητες υγείας (και ειδικότερα στη μείωση τους). 

answers.com

healthsoc.wordpress.com